Hướng dẫn custom bàn phím cơ từ A đến Z cho người mới

Bàn phím cơ là một phụ kiện máy tính không thể thiếu đối với người dùng sở hữu PC hay laptop. Bên cạnh những chiếc bàn phím cơ được các hãng công nghệ thiết kế sẵn, hiện nay trào lưu custom bàn phím cơ cũng đang trở nên vô cùng hot với những người dùng đam mê công nghệ. Nếu bạn muốn tự custom bàn phím cơ cho riêng mình thì hãy tham khảo bài viết cùng GoodSpace nhé!

Bàn phím cơ custom là gì?

Bàn phím cơ custom là bàn phím cơ được lắp ráp từ các linh kiện khác nhau, có thể không cùng một hãng nhưng tương thích và hoạt động tốt để tạo ra một chiếc bàn phím cơ hoàn chỉnh. Quá trình này bao gồm việc chọn lựa switch, keycap, vỏ (case) và các thành phần khác.

Xem thêm: Bàn phím cơ là gì? Có nên mua bàn phím cơ để sử dụng?

Bàn phím cơ custom hấp dẫn những người đam mê công nghệ bởi vì nó cho phép tùy chỉnh hoàn toàn theo sở thích cá nhân, từ cảm giác gõ phím đến thẩm mỹ. Việc tự tay lắp ráp cũng mang lại sự hài lòng và niềm vui khi sở hữu một sản phẩm độc đáo và chất lượng.

Tại sao lại custom bàn phím cơ?

Cá nhân hóa bàn phím

Custom bàn phím cho phép bạn điều chỉnh cả thẩm mỹ và chức năng của bàn phím theo sở thích riêng. Bạn có thể chọn các loại switch để thay đổi cảm giác gõ, chọn keycap với màu sắc và chất liệu đa dạng để tạo điểm nhấn độc đáo, và chọn vỏ case để phù hợp với phong cách tổng thể của góc làm việc.

Ngoài ra, bạn còn có thể thêm các tính năng như đèn LED RGB để tăng cường hiệu ứng thị giác. Việc tùy chỉnh này giúp bạn tạo ra một chiếc bàn phím không chỉ đẹp mắt mà còn đáp ứng hoàn hảo các nhu cầu sử dụng hàng ngày của bạn.

Cải thiện hiệu suất bàn phím

Cải thiện hiệu suất bàn phím có thể được thực hiện bằng cách lựa chọn công switch và bố cục phù hợp. Các loại switch khác nhau mang lại cảm giác và âm thanh gõ khác nhau. Ví dụ như Cherry MX Red nhẹ và phản hồi nhanh và không ồn, thích hợp sử dụng trong môi trường văn phòng. Trong khi Cherry MX Blue có phản hồi xúc giác rõ rệt và âm thanh clicky phù hợp cho game thủ hoặc người mới sử dụng bàn phím cơ.

Bố cục bàn phím cũng ảnh hưởng đến hiệu suất, với các bố cục như TKL (tenkeyless) giúp tiết kiệm không gian và cải thiện vị trí tay hoặc các bàn phím có thêm macro keys giúp tăng tốc độ thực hiện các lệnh phức tạp trong trò chơi. Bằng cách tùy chỉnh các yếu tố này, người dùng có thể tối ưu hóa bàn phím cho nhu cầu cụ thể, từ chơi game đến làm việc.

Tăng tính thẩm mỹ

Bạn có thể chọn màu sắc, keycap và bố cục độc đáo để tạo nên một bàn phím hoàn toàn khác biệt. Ví dụ, bạn có thể sử dụng keycap với họa tiết và màu sắc yêu thích, chọn vỏ bàn phím có thiết kế đặc biệt, hoặc thêm đèn LED RGB để tạo hiệu ứng ánh sáng bắt mắt. Tất cả những yếu tố này không chỉ làm cho bàn phím trở nên đẹp mắt và ấn tượng hơn mà còn phản ánh gu thẩm mỹ và cá tính riêng của bạn, biến góc làm việc hay góc chơi game của bạn trở nên độc đáo và phong cách.

Các thành phần chính của bàn phím cơ

Lựa chọn layout của bàn phím

Lựa chọn layout của bàn phím là một yếu tố quan trọng để phù hợp với nhu cầu sử dụng của mỗi người. Các layout phổ biến bao gồm Full-size (104 phím), TKL (Tenkeyless, 87 phím), 75%, 65%, và 60%.

Layout Full-size với đủ các phím chức năng và numpad phù hợp cho những người làm việc với số liệu hoặc cần nhiều phím tắt. Layout TKL loại bỏ phần numpad, giúp tiết kiệm không gian và phù hợp cho người dùng chơi game hoặc làm việc văn phòng cơ bản. Layout 75% và 65% vẫn giữ lại các phím chức năng quan trọng nhưng nhỏ gọn hơn, thích hợp cho người dùng di động hoặc muốn một góc làm việc tối giản.

Case bàn phím

Case bàn phím hay vỏ bàn phím đóng vai trò quan trọng trong việc định hình ngoại hình và phong cách của bàn phím cơ. Khi chọn case, bạn nên xem xét màu sắc và họa tiết để phù hợp với sở thích cá nhân và thẩm mỹ tổng thể của góc làm việc hoặc chơi game.

Ví dụ, nếu bạn thích phong cách hiện đại và tối giản, một case màu trắng hoặc đen với thiết kế đơn giản sẽ là lựa chọn lý tưởng. Nếu bạn muốn tạo điểm nhấn và sự nổi bật, hãy chọn case có màu sắc tươi sáng hoặc họa tiết độc đáo.

Switch

Switch là thành phần quan trọng quyết định cảm giác gõ phím của bàn phím cơ. Có ba loại switch chính: clicky, tactile, và linear. Switch clicky như Cherry MX Blue tạo ra âm thanh "click" rõ rệt và phản hồi xúc giác mạnh thích hợp cho những người mới sử dụng bàn phím cơ hoặc game thủ. Switch tactile như Cherry MX Brown cung cấp phản hồi xúc giác nhẹ mà không gây tiếng ồn lớn, phù hợp cho cả chơi game và làm việc. Switch linear như Cherry MX Red có hành trình mượt mà và không có phản hồi xúc giác, thích hợp cho người chơi game cần phản xạ nhanh.

Keycaps

Keycaps có thể được làm từ nhiều vật liệu khác nhau như ABS, PBT và POM, mỗi loại đều ảnh hưởng đến độ bền và cảm giác gõ phím. Keycaps ABS thường rẻ hơn và nhẹ nhưng dễ bị bóng và mòn theo thời gian. Keycaps PBT thì ngược lại, có độ bền cao hơn, chịu nhiệt tốt và ít bị mòn, mang lại cảm giác gõ chắc chắn và bề mặt nhám. Keycaps POM cũng bền và mượt, nhưng ít phổ biến hơn.

Ngoài vật liệu, profile keycap cũng đóng vai trò quan trọng trong trải nghiệm gõ phím. Các profile phổ biến bao gồm OEM, Cherry, SA và DSA. Profile OEM có chiều cao trung bình, thích hợp cho đa số người dùng. Profile Cherry thấp hơn, giúp giảm mỏi tay khi gõ lâu. Profile SA cao và tròn, tạo cảm giác gõ nảy và ấn tượng thị giác mạnh. Profile DSA phẳng và đều, phù hợp cho những ai thích sự đồng nhất. Chọn keycap phù hợp sẽ nâng cao sự thoải mái và hiệu suất khi gõ phím.

PCB và Plate

PCB là thành phần quan trọng của bàn phím cơ, chịu trách nhiệm kết nối và điều khiển các switch. Chất lượng PCB ảnh hưởng trực tiếp đến độ bền và hiệu suất của bàn phím. PCB tốt có khả năng chống nước, chịu nhiệt, và có độ chính xác cao trong việc nhận tín hiệu từ các switch, đảm bảo bàn phím hoạt động ổn định và lâu dài.

Plate nằm giữa switch và PCB, đóng vai trò hỗ trợ và ổn định các switch. Các loại plate phổ biến bao gồm nhôm, đồng, và polycarbonate. Plate nhôm nhẹ và bền, mang lại cảm giác gõ chắc chắn và âm thanh kim loại nhẹ. Plate đồng nặng hơn, tạo cảm giác gõ đầm tay và âm thanh trầm hơn. Plate polycarbonate nhẹ và dẻo, mang lại cảm giác gõ mềm mại và âm thanh êm hơn.

Stab

Stabilizers là các bộ phận quan trọng giúp ổn định các phím lớn hơn như phím cách (spacebar), phím Shift, và phím Enter. Có các loại stab phổ biến như Cherry, Costar và screw-in, mỗi loại có cấu trúc và cách cài đặt khác nhau. Stab giúp đảm bảo các phím lớn không bị lung lay và mang lại cảm giác gõ phím mượt mà.

Các dụng cụ cần thiết để xây custom bàn phím cơ

Dụng cụ tháo keycap (Keycap Puller)

Dụng cụ tháo keycap (Keycap Puller) là một công cụ thiết yếu giúp bạn dễ dàng và an toàn tháo rời các keycap khỏi bàn phím cơ. Thiết kế của Keycap Puller thường gồm hai móc kim loại hoặc nhựa có thể nắm chặt keycap và kéo lên mà không làm hỏng keycap hoặc switch bên dưới.

Dụng cụ mở switch (Switch Opener)

Dụng cụ mở switch (Switch Opener) là một công cụ quan trọng trong quá trình custom bàn phím cơ, giúp bạn dễ dàng mở các switch mà không gây hỏng hóc. Thiết kế của Switch Opener thường có các khe và chốt phù hợp với các loại switch khác nhau, giúp tách phần trên và phần dưới của switch một cách nhanh chóng và chính xác.

Tô vít (Screwdrivers)

Tô vít (screwdrivers) là công cụ không thể thiếu trong việc lắp ráp và tùy chỉnh bàn phím cơ. Các loại tô vít cần thiết thường bao gồm tô vít đầu Phillips và đầu lục giác, phù hợp với các ốc vít phổ biến trên bàn phím cơ.

Hướng dẫn custom bàn phím cơ

Lên kế hoạch và chọn các thành phần

Lên kế hoạch và chọn các thành phần cho một bàn phím custom đòi hỏi sự cẩn thận và cân nhắc kỹ lưỡng. Bạn nên lập ngân sách cụ thể, xác định nơi có thể tiết kiệm và nơi nên đầu tư. Ví dụ, đầu tư vào switch và keycap chất lượng cao sẽ mang lại trải nghiệm gõ phím tốt hơn và bền hơn, trong khi bạn có thể tiết kiệm bằng cách chọn một case hoặc plate có giá phải chăng nhưng vẫn đảm bảo chất lượng.

Lắp ráp bàn phím cơ

Gắn switch

Gắn switch lên PCB và tấm đỡ (plate) là một bước quan trọng trong quá trình lắp ráp bàn phím cơ. Trước tiên, hãy đảm bảo rằng PCB và plate đã được cố định chắc chắn với nhau. Tiếp theo, lấy một switch và đặt nó vào vị trí tương ứng trên plate. Bạn sẽ thấy các chân của switch cần khớp với lỗ trên plate và PCB. Nhẹ nhàng ấn switch xuống cho đến khi bạn nghe thấy một tiếng "click" nhẹ, đảm bảo switch đã được gắn chặt vào cả plate và PCB. Lặp lại quá trình này cho tất cả các switch khác.

Gắn stab

Để gắn chốt ổn định (stab), bạn cần thực hiện theo các bước sau đây:

Trước tiên, chọn loại stab phù hợp (Cherry, Costar hoặc screw-in) và kiểm tra xem chúng có đầy đủ các thành phần như thanh kim loại và các chân cắm. Đặt chân cắm của stab vào các lỗ trên PCB, đảm bảo chúng khớp đúng vị trí; nếu sử dụng stab screw-in, hãy vặn các ốc vít để cố định stab vào PCB. Tiếp theo, lắp thanh kim loại vào các khe trên chân cắm của stab, đảm bảo thanh kim loại nằm chắc chắn và không bị lệch.

Lắp ráp case và PCB

Lắp ráp case và PCB là bước cuối cùng để hoàn thiện bàn phím cơ của bạn. Đầu tiên, đặt PCB đã gắn switch và chốt ổn định (stab) vào bên trong case. Đảm bảo các lỗ trên PCB khớp với các chốt và lỗ vít trên case. Sau đó, sử dụng các ốc vít phù hợp để cố định PCB vào case, đảm bảo PCB không bị xê dịch.

Tiếp theo, cẩn thận gắn plate lên trên switch, đảm bảo rằng tất cả switch khớp chính xác với các lỗ trên plate và không bị lệch. Vặn chặt các ốc vít để giữ plate và PCB cố định chắc chắn bên trong case

Gắn keycap

Sau khi hoàn thiện việc lắp ráp các thành phần của bàn phím cơ, bước cuối cùng là gắn keycap lên các switch. Bắt đầu bằng cách xác định vị trí của từng keycap theo layout của bàn phím. Đặt từng keycap lên switch tương ứng, đảm bảo keycap thẳng hàng với switch. Nhẹ nhàng ấn xuống cho đến khi bạn nghe thấy tiếng "click," cho biết keycap đã được gắn chắc chắn. Lặp lại quá trình này cho tất cả các phím khác.

Kiểm tra toàn bộ phím

Sau khi hoàn tất các bước trên, thử gõ phím để kiểm tra độ nhạy và cảm giác gõ, đảm bảo mọi thứ hoạt động trơn tru và thoải mái. Việc gắn keycap đúng cách sẽ hoàn thiện bàn phím custom của bạn, mang lại trải nghiệm gõ phím tốt nhất.

Kĩ thuật nâng cao

Lube switch bàn phím

Bôi trơn công tắc (lube switch) là một quá trình quan trọng trong việc custom bàn phím cơ nhằm cải thiện cảm giác gõ phím và giảm tiếng ồn. Quá trình này bao gồm việc mở switch bằng dụng cụ mở switch, sau đó bôi một lớp mỏng keo bôi trơn chuyên dụng lên các thành phần chuyển động bên trong switch, bao gồm thân switch, lò xo và chân tiếp xúc.

Cân wire

Chỉnh sửa chốt ổn định (stab) hay còn gọi là "cân wire" là một bước quan trọng để cải thiện hiệu suất gõ phím trên bàn phím cơ, đặc biệt là với các phím lớn như phím cách (spacebar), phím Shift và phím Enter. Việc này đòi hỏi sự khéo léo và tỉ mỉ để có thể căn chỉnh thanh wire sao cho khi gõ không bị "tick" hoặc sạn.

Kỹ thuật giảm tiếng ồn (Sound Dampening Techniques)

Kỹ thuật giảm tiếng ồn (Sound Dampening Techniques) là cách hiệu quả để cải thiện trải nghiệm gõ phím và tạo ra môi trường làm việc hoặc chơi game yên tĩnh hơn.

Một số mẹo và kỹ thuật bao gồm sử dụng o-ring hoặc miếng đệm cao su trên các keycap để giảm âm thanh khi keycap chạm vào switch. Bôi trơn switch và stabilizer cũng giúp giảm ma sát và tiếng ồn khi gõ phím. Bạn có thể lắp thêm foam cách âm giữa PCB và case, hoặc sử dụng foam lót dưới các switch để hấp thụ âm thanh và giảm tiếng vang.

Một số câu hỏi thường gặp

Bị cấn keycap khi lắp trên mạch ngược

Những bộ keycap profile cherry dày thì sẽ bị cấn đôi chút khi lắp trên mạch ngược, bạn có thể dùng keycap mỏng hơn hoặc chuyển qua profile khác.

Nên dùng mạch xuôi hay mạch ngược

Việc dùng mạch xuôi hay mạch ngược thực chất không ảnh hưởng gì nhiều đến trải nghiệm của bạn khi sử dụng. Cho nên việc chọn bàn phím mạch xuôi hay ngược thì đều đem lại cảm giác như nhau.

Xem thêm:

• Các loại switch bàn phím cơ phổ biến, nên chọn loại switch nào?

• Hướng dẫn cách mở đèn bàn phím cơ và đổi màu đơn giản, chi tiết

• So sánh bàn phím cơ và bàn phím thường khác nhau thế nào?

Vừa rồi là bài viết "Hướng dẫn custom bàn phím cơ từ A đến Z cho người mới", nếu có thắc mắc nào thì đừng ngại để lại bình luận nhé!